Ἀγαπητή/τέ Παράνυμφε

Ἀγαπητή/τέ Παράνυμφε,

            Ὁ σκοπός αὐτῆς τῆς ἐπιστολῆς δέν εἶναι νά σέ ἀποτρέψει ἀπό τό νά γίνεις Παράνυμφος, ἀλλά νά σέ προετοιμάσει νά προσεγγίσεις τό ὅλο Μυστήριο τοῦ Γάμου πιό συνειδητά καί μέ περισσότερη πίστη, πιό πνευματικά καί ὄχι ὑλικά.

Τό ἔργο πού ἀποφάσισες νά ἀποδεχθεῖς νά κάνεις, δηλ. νά γίνεις Παράνυμφος (=κουμπάρος) (=con padre= πνευμ. πατήρ), ἐκτός τοῦ ὅτι εἶναι τιμητικό γιά σένα, ἐπισύρει πάνω σου πολλές εὐθῦνες καί ὑποχρεώσεις.

            Ἳσως να νομίζεις ἐπειδή ἔτσι  ἔχεις ἀκούσει, ὅτι εἶναι πολύ καλό να παντρέψεις ἕνα ἤ περισσότερα ζευγάρια.

            Ἳσως ἐκείνοι πού σοῦ τό πρότειναν, τό σκέφθηκαν πολύ καί θα εἶναι μεγάλη τους ἡ χαρά να ἀποδεχθεῖς την πρότασή τους.

            Ἳσως λόγοι φιλίας, συναδελφοσύνης σέ ὁδηγοῦν νά ἀποδεχθεῖς νά γίνεις Παράνυμφος, γιατί σκέπτεσαι ὅτι με τον τρόπο αὐτό θα γίνουν οἱ φιλικοί δεσμοί σου ἀκόμη δυνατότεροι.

            Ἳσως μπορεῖ να παντρεύεις, γιατί ἔχεις κάποιο παλιό σου τάμα.

            Σκέπτομαι ὅτι ἵσως παντρεύοντας τονώνεις περισσότερο τήν πίστη σου καί προσπαθεῖς μέ καλή διάθεση νά μεταδώσεις ὅσο καλύτερα μπορεῖς αὐτά πού ἔμαθες σωστά για την ὀρθόδοξη πίστη.

            Ἳσως ὅτι μέ τό νά παντρέψεις συναισθάνεσαι το πνευματικό σου βάρος ἔναντι τοῦ ζευγαριοῦ, κι ὅτι ὀφείλεις στο ἑξῆς να γίνεσαι τύπος και ὑπογραμμός για την πνευματική τους ἄνοδο και προκοπή και ὡς ἐκ τούτου να γίνεσαι καλύτερος ἐσύ.

Αὐτά σκεπτόμενος ἀποφάσισα να σοῦ γράψω κάτι, για νά βάλουμε τά πράγματα στή σωστή τους ἱεράρχηση.

Α.’ Τί ὀφείλει νά κάνει ὁ μέλλων Παράνυμφος (=Κουμπάρος) πρίν ἀπό το Γάμο;

Νά κατανοήσει βαθειά ὅτι ἡ παρουσία του στό Ναό δίπλα στό ζευγάρι σημαίνει πολλά πράγματα. Γι’ αὐτό  πρέπει νά κοσμεῖται μέ πνευματικά χαρίσματα προκειμένου νά ἀναλάβει τόν ρόλο του μέσα στή νέα οἰκογένεια. Ἔτσι ὁ Παράνυμφος δεν ἀποτελεῖ ἐπιλογή γιά μιά ὥρα, δηλ. μέ τήν παρουσία του μόνο στό μυστήριο τοῦ γάμου ἤ στο γλέντι πού ἀκολουθεῖ, ἀλλά ἡ παρουσία του θεωρεῖται καθοριστική καί ἀναγκαία ἐφόρου ζωῆς. Ἡ πείρα στό θέμα τῆς ἐπιλογῆς δείχνει, ὅτι δυστυχῶς πολλές φορές αὐτή εἶναι ἐπιπόλαια.

Β.’ Τι ὀφείλει νά κάνει  ὁ Παράνυμφος κατά τήν ἡμέρα τοῦ Γάμου;

Να ἀλλάξει τά δακτυλίδια τοῦ ἀρραβῶνα τρεῖς φορές στα δεξιά χέρια τῶν μελλονύμφων μετά τό παράγγελμα τοῦ ἱερέως. Νά ἁσπάζεται ὡς ὠφείλουν και οἱ μελλόνυμφοι τό ἱερό Εὐαγγέλιο και την δεξιά χεῖρα τοῦ ἱερέως.

Νά ἀλλάξει τά στέφανα στά κεφάλια τῶν νεονύμφων σταυρωτά τρεῖς φορές μετά τό παράγγελμα τοῦ ἱερέως.

 Νά γυρίζει τρεῖς φορές γύρω στό τραπέζι τοῦ γάμου κατά τό χορό τοῦ Ἠσαΐα βαστάζοντας τά στέφανα, εἴτε ἀπό τη βάση εἴτε άπό την κορδέλα.

Νά στέκεται καθ’ ὅλην τήν διάρκεια τοῦ μυστηρίου ἐν ἡσυχίᾳ καί πολλῇ προσευχῇ, νά μή συνομιλεῖ μέ τόν μελλόνυμφο ἤ τήν μελλόνυμφη καί φυσικά μέ κανέναν ἄλλον, οὔτε νά φωνασκεῖ, οὔτε νά κάνει ἄσκοπες κινήσεις, πολλῷ μάλλον νά δίδει εὐτράπελες ἐντολές στον γαμπρό π.χ. να πατήσει το πόδι τῆς νύφης και τ’ ἀνάπαλιν.

Νά συνοδεύσει τούς νεόνυμφους στόν τόπο ὅπου θά γίνουν τά χαιρετίσματα ὅλων τῶν παρευρισκομένων στο μυστήριο. Καί φυσικά ὅλος ὁ κόσμος θά χαιρετίσει εὐχετικά ἐκτός τῶν νεονύμφων καί τόν ἴδιο πού ἀξιώθηκε νά γίνει παράνυμφος. 

Νά παρακαθήσει στή γαμήλια τράπεζα.

Γ.’ Τι ὀφείλει να κάνει ὁ Παράνυμφος μετά το Γάμο;

            Ὁ Παράνυμφος εἶναι κατά κάποιο τρόπο το τιμώμενο πρόσωπο τῆς ἡμέρας τοῦ γάμου. Ἡ παρουσία του εἶναι πολύ σημαντική καθ’ ὃλη την διάρκεια τῆς ζωῆς τοῦ ζεύγους. Παίζει σπουδαίο ρόλο στήν νέα οἰκογένεια.  Συμβουλεύει, νουθετεῖ, παρατηρεῖ ἀδελφικά και διακριτικά τους κουμπάρους του, διορθώνει σφάλματα και κακές συμπεριφορές τους, τούς δυναμώνει ὅταν ἡ πίστη τους κλονίζεται ἐξ  αἰτίας πολλῶν και ποικίλων καταστάσεων, ὅπως για παράδειγμα στη δύσκολη περίπτωση τῆς ἀτεκνίας. Τούς βοηθᾶ να λύνουν τά προβλήματά τους, καταφεύγοντας στην Ἐκκλησία, στον ἐξομολόγο και τήν προσευχή. Ἀπό τήν ἡμέρα τῆς τελέσεως τοῦ  μυστηρίου τοῦ γάμου, ἀπό τότε ξεκινάει τήν πορεία του. Μία πορεία ἀνηφορική ὃπως  ἀκριβῶς ἀνηφορικός και δύσκολος εἶναι ὁ δρόμος τοῦ γάμου. Ὡς ἐκ τούτου ὁ Παράνυμφος μέ κανένα λόγο δέν πρέπει νά ἐγκαταλείπει την κουμπαριά του. Ἡ σχέση μεταξύ ζευγαριοῦ καί παρανύμφου πρέπει νά εἶναι ἀνέφελη καί ἀκύμαντη στούς πειρασμούς.

Δ.’ Τί συμβολίζει ἡ τριπλή ἀλλαγή τῶν δακτυλιδῶν στα χέρια τῶν μελλονύμφων;

            Ἡ πράξη αὐτή συμβολίζει την ἀμοιβαία ἕνωση τῶν μνηστευομένων και την ἀναπλήρωση τῶν ἐλλείψεων τοῦ ἑνός ἀπό τις ἱκανότητες τοῦ ἄλλου. Γιά τόν παράνυμφο δηλώνει ὅτι ἡ πράξη αὐτή γίνεται ἐνώπιον Θεοῦ και ἀνθρώπων, καθώς και την δέσμευση τῶν μελλονύμφων πού γίνεται ἔμπροσθέν του για μια πορεία που θα καταλήξει με την εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας στο γάμο και ὄχι στην ἀσωτία. Ὁ παράνυμφος ὀφείλει να ὑπενθυμίζει ἀνά πᾶσα στιγμή αὐτή την δέσμευσή τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ και ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων.

Ε.’ Τί συμβολίζει ἡ τριπλή ἀλλαγή τῶν στεφάνων στά κεφάλια τῶν νεονύμφων;

            Τήν ἀλληλοσυμπλήρωση τῶν δύο ἀνθρώπων στή νέα τους συζυγική εὐλογημένη ἀπό την Ἐκκλησία. Ὁ παράνυμφος φανερώνει στους νυμφίους, ἀντί τοῦ πατέρα τους, το δάσκαλο τῆς ὁμοφροσύνης και τῆς ἀγαθῆς συζυγίας. Κρατάει κατά κάποιο τρόπο να μήν πέσουν ἀπό τό κεφάλι. Σαν να θέλει να διατηρήσει ακλόνητη την σχέση τους ζεύγους.

Στ.’ Τι συμβολίζει ὁ κυκλικός ἱερός χορός τῶν νεονύμφων μετά τοῦ παρανύμφου; 

  Συμβολίζει τη νοσταλγία τοῦ Παραδείσου και την ἀναζήτηση τῆς αἰωνιότητας.

  Ἐκφράζει τη φυσική χαρά, την πνευματική ἀνανέωση και το πανηγυρικό αἴσθημα πού συνοδεύει το γάμο, αἰσθήματα τα ὁποία πάντοτε ἐκφράστηκαν με χορούς και τραγούδια.

            Ὁ ἴδιος ὁ κυκλικός χορός ἀποτελεῖ ἔκφραση ζωηρῆς πνευματικῆς ἀγαλλιάσεως για τη θεία χάρη πού πλούσια κατέρχεται ἀπό τον ἴδιο τον Κύριο και Θεό μας κατά τήν ἱερολογία τοῦ γάμου.

-------------------------Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ------------------

            Τό ἔργο τῶν παρανύμφων εἶναι διακονικό. Διακονία σημαίνει θυσία, προσφορά, ἐκδηλώσεις ἀγάπης, γίνονται θυσιαστικοί διάκονοι τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. Οἱ παράνυμφοι ἀγωνιοῦν, καί προσεύχονται γιά τήν στερέωση τοῦ νέου ζεύγους πού με τήν ἱερολογία τοῦ γάμου ἀνοίγει τή δική τους κατ’ οἶκον Ἐκκλησία.

            Ὀφείλουν νά εἶναι ἄνθρωποι πνευματικοί. Νά ἔχουν πνευματικό πατέρα, καί νά ἐγγυῶνται μέ τήν συμπεριφορά τους, τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο. Ὡς ἐκ τούτου οἱ παράνυμφοι ὀφείλουν πρωτίστως πνευματικά να βοηθοῦν το ζεῦγος και δευτερευόντως μέ υλικά μέσα.

            Ἡ ἐπιλογή τῶν παρανύμφων θά πρέπει νά ἀπασχολήσει τούς μελλονύμφους πολύ καιρό πρίν το γάμο τους. Μιά καλή κουμπαριά δέν ἔχει σχέσει μέ ἐπιφάνειες καί κοσμικότητες. Ὁ Κουμπάρος πρέπει να εἶναι χριστιανός ὀρθόδοξος. Δεν μποροῦν νά γίνουν αἰρετικοί και σχισματικοί, ἐκείνοι πού ζοῦν ἔκλυτο βίο καί δέν συμμετέχουν στά ἱερά μυστήρια της Ἐκκλησίας. Ἐκείνοι πού ὑπέπεσαν σέ βαρειά ἁμαρτήματα, ὅπως γιά παράδειγμα φόνο, ἀκόμη ἐκείνοι πού ἀρνοῦνται πεισματικά  τά ἱερά μυστήρια τῆς ἐκκλησίας. Στήν κατηγορία αὐτή ἐντάσσονται  ὅσοι ἔχουν τελέσει πολιτικό γάμο καί φυσικά δέν τέλεσαν τόν Ὀρθόδοξο. Ἐπίσης σε περίπτωση διαζυγίου του δέν μπορεῖ να λάβει ὡς γυναίκα ἤ ἄνδρα του την κουμπάρα ἤ τον κουμπάρο του, δέν μπορεῖ  νά νυμφευθεῖ τά παιδιά ἤ παντρευτεῖ τά παιδιά των κουμπάρων του. Αὐτό και μόνο δείχνει τη θέση τῶν κουμπάρων στό χτίσιμο του νέου σπιτικοῦ.

Οἱ κουμπάροι παίζουν σημαντικό ρόλο στη θεμελίωση της εὐτυχίας τοῦ νέου ἀνδρόγυνου. Βοηθοῦν πνευματικά καί στηρίζουν με τον ἄρρηκτο δεσμό φιλίας πού προκύπτει με την κουμπαριά. Κάποιες φορές ἐπιπλήττουν και συμβουλεύουν για την ὀρθοδόμηση σε περιπτώσεις λοξοδρόμησης ἀπό τον δρόμο τοῦ Θεοῦ. Καλός κουμπάρος εἶναι ἐκεῖνος πού στέκεται δίπλα στο ζευγάρι, συμπάσχει καί συμπονεῖ, συγχαίρει στή χαρά καί παρηγορεῖ στή θλίψη. Καλός κουμπάρος εἶναι ἐκεῖνος ἤ ἐκείνη πού συμμετέχουν στά μυστήρια τῆς Ἐκκλησίας, δηλαδή ἐκκλησιάζονται συχνά, ἐξομολογοῦνται καί κοινωνοῦν τῶν ἀχράντων μυστηρίων καί φυσικά νά ἔχουν στή ζωή τους φόβο Θεοῦ, δηλ. νά σέβονται τά θεία καί νά μήν βλασφημοῦν.

            Ὀφείλει να εἶναι ὀρθόδοξος ὄχι μόνο στα χαρτιά του, ἀλλά και σε ὃλη τήν βιοτή του.

            Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει νά μελετᾶ τόν λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅπως αὐτός εἶναι ἀποτυπωμένος μέσα στήν Ἁγία Γραφή, Παλαιά καί Καινή Διαθήκη.

            Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει νά ἔχει γνήσια λειτουργική ζωή καί ὄχι μόνο κατά τίς μεγάλες ἑορτές τῆς Χριστιανοσύνης και μάλιστα μόνο για ἄναμμα κεριοῦ ἤ στό προαύλιο τοῦ ναοῦ.

            Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να γνωρίζει τους βίους των ἁγίων, να γνωρίζει καλά την Ὀρθόδοξη πίστη.

            Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να προσφέρει πνευματικά δῶρα ὅπως πνευματικά βιβλία, cds, dvds πνευματικοῦ περιεχομένου.

            Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να ἐνδιαφέρεται για τις πνευματικές ἐπιδόσεις τῶν κουμπάρων του.

            Ὁ Παράνυμφος ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ το ἔργο του στο ναό. Ἄπό την ἡμέρα τοῦ γάμου ἐπωμίζεται μεγάλη πνευματική εὐθύνη .

            Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να σέβεται την Ἐκκλησία και το ἱερατεῖο. Δεν μπορεῖ να ἀποστρέφεται την Ἐκκλησία και τους ὑπουργούς τῶν ἱερῶν μυστηρίων Της δηλαδή τους ἱερεῖς. Ὀφείλει να ἀποδέχεται τις πνευματικές συστάσεις και νουθεσίες τῶν ἱερέων χωρίς ἐγωϊσμούς και ἀπαξιώσεις. Νά κάνουν πρῶτα οἱ ἴδιοι πνευματική ὑπακοή σε ἐξομολόγο, να δείχνουν ἐπίγνωση τῆς ἐκκλησιαστικής ζωῆς τους και να μορφώνονται ζώντας χριστιανικά τόν ἐν Τριάδι Θεό, οὕτως ὥστε νά φέρουν σέ αἴσιον πέρας το δύσκολο ἔργο τους.

ΠΗΓΗ: (π. Θεμιστοκλέους Στ. Χριστοδούλου, Θέλεις να γίνεις Παράνυμφος- Κουμπάρος; Εκδ. Ομολογία σ.40-45).   

†π. Δημήτριος Ζαγόρας

πρωτοπρεσβύτερος

Γραφεῖον Γάμων Ἱερᾶς Μητροπόλεως

«... πάντα ρίψαντας λόγον αὐτῶν ἔχεσθαι τῶν θεοπνεύστων μόνον» Γρηγόριος ὁ Θεολόγος