Ἀγαπητέ Παράνυμφε,

Ὁ σκοπός αὐτῆς τῆς ἐπιστολῆς δέν εἶναι νά σέ ἀποτρέψει ἀπό τό νά γίνεις Παράνυμφος, ἀλλά να σε προετοιμάσει να προσεγγίσεις το ὅλο Μυστήριο τοῦ Γάμου πιο συνειδητά και με περισσότερη πίστη, πιο πνευματικά και ὄχι ὐλικά.

Το ἔργο πού ἀποφάσισες να ἀποδεχθεῖς να κάνεις, δηλ. να γίνεις Παράνυμφος (=κουμπάρος) (=conpadre= πνευμ. πατήρ), ἐκτός τοῦ ὅτι εἶναι τιμητικό για σένα, ἐπισύρει πάνω σου πολλές εὐθῦνες και ὑποχρεώσεις.

Ἳσως να νομίζεις ἐπειδή ἔτσι ἔχεις ἀκούσει ὅτι εἶναι πολύ καλό να παντρέψεις ἕνα ἤ περισσότερα ζευγάρια.

Ἳσως ἐκείνοι πού σοῦ το πρότειναν το σκέφθηκαν πολύ και θα εἶναι μεγάλη τους ἡ χαρά να ἀποδεχθεῖς την πρότασή τους.

Ἳσως λόγοι φιλίας, συναδελφοσύνης σε ὁδηγοῦν να ἀποδεχθεῖς να γίνεις Παράνυμφος, γιατί σκέπτεσαι ὅτι με τον τρόπο αὐτό θα γίνουν οἱ φιλικοί δεσμοί σου ἀκόμη δυνατότεροι.

Ἳσως μπορεῖ να παντρεύεις, γιατί ἔχεις κάποιο παλιό σου τάμα.

Σκέπτομαι ὅτι ἵσως παντρεύοντας τονώνεις περισσότερο την πίστη σου και προσπαθεῖς με καλή διάθεση νά μεταδώσεις ὅσο καλύτερα μπορεῖς αὐτά πού ἔμαθες σωστά για την ὀρθόδοξη πίστη.

Ἵσως ὅτι με το να παντρέψεις συναισθάνεσαι το πνευματικό σου βάρος ἔναντι τοῦ ζευγαριοῦ, κι ὅτι ὀφείλεις στο ἑξῆς να γίνεσαι τύπος και ὑπογραμμός για την πνευματική τους ἄνοδο και προκοπή και ὡς ἐκ τούτου να γίνεσαι καλύτερος ἐσύ.

Αὐτά σκεπτόμενος ἀποφάσισα να σοῦ γράψω κάτι, για βάλουμε τά πράγματα στή σωστή τους ἱεράρχηση.

Α.’ Τί ὀφείλει νά κάνει ὁ μέλλων Παράνυμφος (=κουμπάρος) πρίν ἀπό το Γάμο;

Νά κατανοήσει βαθειά ὅτι ἡ παρουσία του στο Ναό δίπλα στο ζευγάρι σημαίνει πολλά πράγματα. Γι’ αὐτό πρέπει να κοσμεῖται με πνευματικά χαρίσματα προκειμένου να ἀναλάβει τον ρόλο του μέσα στη νέα οἰκογένεια. Ἔτσι ὁ Παράνυμφος δεν ἀποτελεῖ ἐπιλογή για μια ὥρα, δηλ. με την παρουσία του μόνο στο μυστήριο τοῦ γάμου ἤ στο γλέντι πού ἀκολουθεῖ, ἀλλά ἡ παρουσία του θεωρεῖται καθοριστική και ἀναγκαία ἐφόρου ζωῆς. Ἡ πείρα στο θέμα τῆς ἐπιλογῆς δείχνει, ὅτι δυστυχῶς πολλές φορές αὐτή εἶναι ἐπιπόλαια.

Β.’ Τι ὀφείλει νά κάνει ὁ Παράνυμφος κατά τήν ἡμέρα τοῦ Γάμου;

Να ἀλλάξει τά δακτυλίδια τοῦ ἀρραβῶνα τρεῖς φορές στα δεξιά χέρια τῶν μελλονύμφων μετά το παράγγελμα τοῦ ἱερέως. Να ἀσπάζεται ὡς ὠφείλουν και οἱ μελλόνυμφοι το ἱερό Εὐαγγέλιο και την δεξιά χεῖρα τοῦ ἱερέως.

Να ἀλλάξει τά στέφανα στα κεφάλια τῶν νεονύμφων σταυρωτά τρεῖς φορές μετά το παράγγελμα τοῦ ἱερέως.

Να γυρίζει τρεῖς φορές γύρω στο τραπέζι τοῦ γάμου κατά το χορό τοῦ Ἠσαΐα βαστάζοντας τά στέφανα, εἴτε ἀπό τη βάση εἴτε άπό την κορδέλα.

Να στέκεται καθ’ ὅλην την διάρκεια τοῦ μυστηρίου ἐν ἡσυχίᾳ και πολλῇ προσευχῇ, να μη συνομιλεῖ με τον μελλόνυμφο ἤ την μελλόνυμφη κα φυσικά με κανέναν ἄλλον, οὔτε να φωνασκεῖ, οὔτε να κάνει ἄσκοπες κινήσεις, πολλῷ μάλλον να μη δίδει εὐτράπελες ἐντολές στον γαμπρό π.χ. να πατήσει το πόδι τῆς νύφης και τανάπαλιν.

Να συνοδεύσει τους νεόνυμφους στο τόπο ὅπου θα γίνουν τα χαιρετίσματα ὅλων τῶν παρευρισκομένων στο μυστήριο. Και φυσικά ὅλος ὁ κόσμος θα χαιρετίσει εὐχετικά ἐκτός τῶν νεονύμφων και τον ἴδιο πού ἀξιώθηκε νά γίνει παράνυμφος.

Νά παρακαθήσει στή γαμήλια τράπεζα.

Γ.’ Τι ὀφείλει να κάνει ὁ Παράνυμφος μετά το Γάμο;

Ὁ Παράνυμφος εἶναι κατά κάποιο τρόπο το τιμώμενο πρόσωπο τῆς ἡμέρας τοῦ γάμου. Ἡ παρουσία του εἶναι πολύ σημαντική καθ’ ὃλη την διάρκεια τῆς ζωῆς τοῦ ζεύγους. Παίζει σπουδαίο ρόλο στην νέα οἰκογένεια. Συμβουλεύει, νουθετεῖ, παρατηρεῖ ἀδελφικά και διακριτικά τους κουμπάρους του, διορθώνει σφάλματα και κακές συμπεριφορές τους, τούς δυναμώνει ὅταν ἡ πίστη τους κλονίζεται ἐξ αἰτίας πολλῶν και ποικίλων καταστάσεων, ὅπως για παράδειγμα στη δύσκολη περίπτωση τῆς ἀτεκνίας. Τους βοηθᾶ να λύνουν τά προβλήματά τους καταφεύγοντας στην Ἐκκλησία, στον ἐξομολόγο και την προσευχή. Ἀπό την ἡμέρα τῆς τελέσεως τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου, ἀπό τότε ξεκινάει την πορεία του. Μία πορεία ἀνηφορική ὃπως ἀκριβῶς ἀνηφορικός και δύσκολος εἶναι ὁ δρόμος τοῦ γάμου. Ὡς ἐκ τούτου ὁ Παράνυμφος με κανένα λόγο δεν πρέπει να ἐγκαταλείπει την κουμπαριά του. Ἡ σχέση μεταξύ ζευγαριοῦ καί παρανύμφου πρέπει νά εἶναι ἀνέφελη καί ἀκύμαντη στούς πειρασμούς.

Δ.’ Τί συμβολίζει ἡ τριπλή ἀλλαγή τῶν δακτυλιδῶν στα χέρια τῶν μελλονύμφων;

Ἡ πράξη αὐτή συμβολίζει την ἀμοιβαία ἕνωση τῶν μνηστευομένων και την ἀναπλήρωση τῶν ἐλλείψεων τοῦ ἑνός ἀπό τις ἱκανότητες τοῦ ἄλλου. Για τον παράνυμφο δηλώνει ὅτι ἡ πράξη αὐτή γίνεται ἐνώπιον Θεοῦ και ἀνθρώπων, καθώς και την δέσμευση τῶν μελλονύμφων πού γίνεται ἔμπροσθέν του για μια πορεία που θα καταλήξει με την εὐλογία τῆς Ἐκκλησίας στο γάμο και ὄχι στην ἀσωτία. Ὁ παράνυμφος ὀφείλει να ὑπενθυμίζει ἀνά πᾶσα στιγμή αὐτή την δέσμευσή τους ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ και ἐνώπιον τῶν ἀνθρώπων.

Ε.’ Τί συμβολίζει ἡ τριπλή ἀλλαγή τῶν στεφάνων στά κεφάλια τῶν νεονύμφων;

Τήν ἀλληλοσυμπλήρωση τῶν δύο ἀνθρώπων στή νέα τους συζυγική εὐλογημένη ἀπό την Ἐκκλησία. Ὁ παράνυμφος φανερώνει στους νυμφίους, ἀντί τοῦ πατέρα τους, το δάσκαλο τῆς ὁμοφροσύνης και τῆς ἀγαθῆς συζυγίας. Κρατάει κατά κάποιο τρόπο να μήν πέσουν ἀπό τό κεφάλι. Σαν να θέλει να διατηρήσει ακλόνητη την σχέση τους ζεύγους.

Στ.’ Τι συμβολίζει ὁ κυκλικός χορός τῶν νεονύμφων μετά τοῦ παρανύμφου;

Συμβολίζει τη νοσταλγία τοῦ Παραδείσου και την ἀναζήτηση τῆς αἰωνιότητας .

Ἐκφράζει τη φυσική χαρά, την πνευματική ἀνανέωση και το πανηγυρικό αἴσθημα πού συνοδεύει το γάμο, αἰσθήματα τα ὁποία πάντοτε ἐκφράστηκαν με χορούς και τραγούδια.

Ὁ ἴδιος ὁ κυκλικός χορός ἀποτελεῖ ἔκφραση ζωηρῆς πνευματικῆς ἀγαλλιάσεως για τη θεία χάρη πού πλούσια κατέρχεται ἀπό τον ἴδιο τον Κύριο και Θεό μας κατά τήν ἱερολογία τοῦ γάμου.

-------------------------Ε Π Ι Λ Ο Γ Ο Σ- ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ------------------

Το ἔργο τῶν παρανύμφων εἶναι διακονικό. Διακονία σημαίνει θυσία, προσφορά, ἐκδηλώσεις ἀγάπης, γίνονται θυσιαστικοί διάκονοι τοῦ μυστηρίου τοῦ γάμου. Οἱ παράνυμφοι ἀγωνιοῦν, και προσεύχονται για την στερέωση τοῦ νέου ζεύγους πού με την ἱερολογία τοῦ γάμου ἀνοίγει τη δική τους κατ’ οἶκον Ἐκκλησία.

Ὀφείλουν να εἶναι ἄνθρωποι πνευματικοί. Να ἔχουν πνευματικό πατέρα, και να ἐγγυῶνται με την συμπεριφορά τους, την ἀγάπη προς τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Ὡς ἐκ τούτου οἱ παράνυμφοι ὀφείλουν πρωτίστως πνευματικά να βοηθοῦν το ζεῦγος και δευτερευόντως με υλικά μέσα.

Ἡ ἐπιλογή τῶν παρανύμφων θά πρέπει να ἀπασχολήσει τοῦς μελλονύμφους πολύ καιρό πρίν το γάμο τους. Μια καλή κουμπαριά δεν ἔχει σχέσει με ἐπιφάνειες και κοσμικότητες. Ὁ Κουμπάρος πρέπει να εἶναι χριστιανός ὀρθόδοξος. Δεν μποροῦν να γίνουν αἰρετικοί και σχισματικοί, ἐκείνοι πού ζουν ἔκλυτο βίο και δεν συμμετέχουν στα ἱερά μυστήρια της Ἐκκλησίας. Ἐκείνοι πού ὑπέπεσαν σε βαρειά ἁμαρτήματα, ὅπως για παράδειγμα φόνο, ἀκόμη ἐκείνοι πού ἀρνοῦνται πεισματικά τά ἱερά μυστήρια τῆς ἐκκλησίας. Στην κατηγορία αὐτή ἐντάσσονται ὅσοι ἔχουν τελέσει πολιτικό γάμο και φυσικά δεν τέλεσαν τον Ὀρθόδοξο. Ἐπίσης σε περίπτωση διαζυγίου του δεν μπορεῖ να λάβει ὡς γυναίκα ἤ ἄνδρα του την κουμπάρα ἤ τον κουμπάρο του, δεν μπορεῖ να νυμφευθεῖ τά παιδιά ἤ παντρευτεῖ τά παιδιά των κουμπάρων του. Αὐτό και μόνο δείχνει τη θέση τῶν κουμπάρων στο χτίσιμο του νέου σπιτικοῦ.

Οἱ κουμπάροι παίζουν σημαντικό ρόλο στη θεμελίωση της εὐτυχίας τοῦ νέου ἀνδρόγυνου. Βοηθοῦν πνευματικά καί στηρίζουν με τον ἄρρηκτο δεσμό φιλίας πού προκύπτει με την κουμπαριά. Κάποιες φορές ἐπιπλήττουν και συμβουλεύουν για την ὀρθοδόμηση σε περιπτώσεις λοξοδρόμησης ἀπό τον δρόμο τοῦ Θεοῦ. Καλός κουμπάρος εἶναι ἐκεῖνος πού στέκεται δίπλα στο ζευγάρι, συμπάσχει και συμπονεῖ, συγχαίρει στη χαρά και παρηγορεπι στη θλίψη. Καλός κουμπάρος εἶναι ἐκεῖνος ἤ ἐκείνη πού συμμετέχουν στα μυστήρια της Ἐκκλησίας, δηλαδή ἐκκλησιάζονται κάθε Κυριακή, ἐξομολογοῦνται και κοινωνοῦν των ἀχράντων μυστηρίων και φυσικά να ἔχουν στη ζωή τους φόθο Θεοῦ, δηλ. να σέβονται τα θεία και να μην βλασφημοῦν.

Ὀφείλει να εἶναι ὀρθόδοξος ὄχι μόνο στα χαρτιά του, ἀλλά και σε ὃλη την βιοτή του.

Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να μελετᾶ τον λόγο τοῦ Θεοῦ, ὅπως αὐτός εἶναι ἀποτυπωμένος μέσα στην Ἁγία Γραφή, Παλαιά και Καινή Διαθήκη.

Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να ἔχει γνήσια λειτουργική ζωή και ὄχι μόνο κατά τις μεγάλες ἑορτές τῆς Χριστιανοσύνης και μάλιστα μόνο για ἄναμμα κεριοῦ ἤ στο προαύλιο τοῦ ναοῦ.

Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να γνωρίζει τους βίους των ἁγίων, να γνωρίζει καλά την Ὀρθόδοξη πίστη.

Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να προσφέρει πνευματικά δῶρα ὅπως πνευματικά βιβλία, cds, dvds πνευματικοῦ περιεχομένου.

Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να ἐνδιαφέρεται για τις πνευματικές ἐπιδόσεις των κουμπάρων του.

Ὁ Παράνυμφος ΔΕΝ ΤΕΛΕΙΩΝΕΙ το ἔργο του στο ναό. Ἄπό την ἡμέρα τοῦ γάμου ἐπωμίζεται μεγάλη πνευματική εὐθύνη .

Ὁ Παράνυμφος ὀφείλει να σέβεται την Ἐκκλησία και το ἱερατεῖο. Δεν μπορεῖ να ἀποστρέφεται την Ἐκκλησία και τους ὑπουργούς τῶν ἱερῶν μυστηρίων Της δηλαδή τους ἱερεῖς. Ὀφείλει να ἀποδέχεται τις πνευματικές συστάσεις και νουθεσίες τῶν ἱερέων χωρίς ἐγωισμούς και ἀπαξιώσεις. Να κάνουν πρῶτα οἱ ἴδιοι πνευματική ὑπακοή σε ἐξομολόγο, να δείχνουν ἐπίγνωση τῆς ἐκκλησιαστικής ζωῆς τους και να μορφώνονται ζώντας χριστιανικά τον ἐν Τριάδι Θεό, οὕτως ὥστε να φέρουν σε αἴσιον πέρας το δύσκολο ἔργο τους.

†π. Δημήτριος Ζαγόρας

ὑπεύθυνος γραφείου γάμων Ἱερᾶς Μητροπόλεως

«... πάντα ρίψαντας λόγον αὐτῶν εὒχεσθαι τῶν θεοπνεύστων μόνον» Γρηγόριος ὁ Θεολόγος